بررسی تطبیقی سبک زبانی و فکری و واکاوی زبان جنسیّتی در اشعار پروین اعتصامی و نازک الملائکه

منتشر شده در مجله کاوشنامه ادبیات تطبیقی

دکتر قاسم مختاری، معصومه درخشان

چکیده
ادبیّات تطبیقی در پی یافتن جوهرۀ اصلی ادبیّات انسانی است تا با شناخت آن بر غنای فکر و اندیشۀ انسان بیافزاید و با نزدیک ساختن فکر و اندیشۀ انسان­ها، زمینۀ تفاهم و صلح جهانی را فراهم سازد. پروین اعتصامی و نازک الملائکه از شاعران بنام  و صاحب سبک در ادب فارسی و عربی هستند. پژوهش حاضر با فرض بر این اصل که بین متغیّرهای اجتماعی جنس و ویژگی­های زبانی گروه­های آن، ارتباطی مستقیم و قاعده­مند وجود دارد، سعی دارد تا با تکیه بر گرایش­های عام حاکم بر رفتارهای کلامی گروه زنان، ثابت نماید که پروین اعتصامی و نازک الملائکه در بیشتر مختصّات زبانی از جمله: استفاده از صورت­ها و اقلام واژگانی، کاربرد ساخت­ها و الگوهای زبانی، انتخاب موضوع و ویژگی­های کاربردی و فرازبانی، کاملاً موافق با روحیّات و خلق و خوی زنانه عمل کرده­اند؛ بنابراین می­توان آثار پروین اعتصامی و نازک الملائکه را نموداری واقعی از گزیده­های کلامی یک زن دانسته و نشان داد که اشعار این دو شاعر بیانگر خلق و خوی و سبک زنانه است و بیشتر ویژگی­های زبان جنسیّتی گروه جنس خود را منعکس نموده است. تفاوت اشعارآن­ دو در کمّیت به کارگیری مضامین زنانه است و این مضامین در اشعار پروین اعتصامی برجسته­تر می­نماید. این پژوهش براساس مکتب آمریکایی ادبیّات تطبیقی صورت گرفته است.
 
کلیدواژه ها
واژگان کلیدی: ادبیّات تطبیقی؛ سبک زنانه؛ زبان جنسیّتی؛ پروین اعتصامی؛ نازک الملائکه