نقد و بررسی کتاب «مختارات من الشعر العربی الحدیث اثر مصطفی بدوی»
دکتر قاسم مختاری 1 مطهره فرجی 2
منتشر شده در نشریه علمی پژوهشی نقد و بررسی کتب درسی دانشگاهی وابسته به انتشارات سمت
چکیده
آگاهی از کم و کیف و نقاط ضعف و قوت منابع علمی و اطلاعاتی و رشد کیفی آن‌ها را می‌توان از دستاوردهای قضاوت و نقد این آثار دانست. کتاب «مختارات من الشعر العربی الحدیث» که به همت مصطفی بدوی به نگارش درآمده است، حاوی گزیده‌هایی از اشعار معاصر عربی است که علاوه‌بر ارائة مقدمه‌ای ارزشمند در شرح و تحلیل جریان‌ها و مکاتب ادبی، به ذکر اسامی شاعران برجستة هر مکتب و بیان نمونه‌هایی از اشعار آن‌ها پرداخته است. محور کار نویسنده توجه به جریان‌های ادبی و تقسیم شاعران بر مبنای گرایشات ادبی آن‌هاست. مقالة حاضر ضمن معرفی کتاب مذکور به بررسی و نقد آن در دو محور شکلی و محتوایی پرداخته سپس بر اساس شاخص‌های مهم نقد و ارزیابی کتاب، میزان تناسب و میانگین موفقیت کتاب مذکور در هر شاخص را با ترسیم جدول و نمودار نشان داده است.
نویسنده، در انتخاب نمونه‌های اشعار، بسیار هوشمندانه عمل کرده است که این مطلب حاکی از خلاقیت بسیار و نیز تسلط وی بر شعر معاصر عربی است؛ ولی از آنجا که هیچ یک از آثار و نگاشته‌های موجود را نمی‌توان فراتر از دایرة نقد و ارزیابی یافت، کتاب مذکور نیز با همة جنبه‌های مثبت، خالی از برخی معایب و کاستی‌ها نیست. فقدان شرح و تحلیل اشعار، بی‌توجهی به شعر مقاومت، عدم ارجاع‌دهی و عدم درج پاورقی، اشکال در ضبط برخی اشعار و... را می‌توان از ضعف‌های عمدة این کتاب به‌شمار آورد. طبق بررسی نگارندگان این مقاله، کتاب «شذرات من النظم والنثر في العصر الحديث»، تا حد بسیاری می‌تواند انتظارات خواننده را از این حیث برآورده سازد. پیشنهاد نگارندگان این مقاله، نگارش کتاب جدیدی میباشد که نقاط مثبت هر دو کتاب، در آن لحاظ شده باشد که این مهم با همت اساتید و صاحبنظران رشتة زبان و ادبیات عربی و با مساعدت سازمان محترم سمت میسر خواهد شد.
واژگان کلیدی: شعر معاصر عربی، مختارات من الشعر العربی الحدیث، مصطفی بدوی
1- دانشیار دانشگاه اراک
2- دانشجوی دکتری دانشگاه اراک